Medieval Latin Tales

~ The Proud Emperor ~

De Superbia et Arrogantia Imperatoris Ioviniani

Part 6

Edited by Eugene R. Moutoux

Important Words

cogito, I - think

doleo, dolere, dolui, doliturus - suffer, grieve

amor, amoris, m. - love

dolor, doloris, m. - sorrow, suffering

cado, cadere, cecidi, casurus - fall

claudo, claudere, clausi, clausus - close

discedo, discedere, discessi, discessus - depart

iterum - again

nascor, nasci, natus sum - be born

placeo - placere, placui, placitus - please, be pleasing (to)

recedo, recedere, recessi, recessus - withdraw, go back

saltem - at least

vox, vocis, f. - voice
Post haec vero ultra quam credi potest dolebat et quasi desperatus de se ipso ait intra se: "Pereat dies, qua natus sum! A me amici recesserunt; uxor mea nec filii noverunt me." Dum haec dicit, cogitabat: "Hic prope manet eremita, confessor meus. Vadam ad eum: forte ipse notitiam mei habebit, quia saepius confessionem meam audivit." Perrexit ad eremitam et fenestram cellae eius pulsavit. At ille: "Quis est, qui ibi pulsat?" Qui dixit: "Ego sum Iovinianus imperator. Aperi mihi fenestram, ut loquar tecum!" Ille vero cum vocem eius audivisset, aperuit fenestram, et cum eum vidisset, statim cum impetu fenestram clausit et ait: "Discede a me, maledicte! Tu non es imperator, sed diabolus in specie hominis." Ille haec audiens ad terram prae dolore cecidit, crines capitis traxit et barbae, et lamentationes usque ad caelum dedit et dixit: "Heu mihi, quid faciam? Heu ego!" Hoc dicto recordatus est quomodo quadam nocte in stratu suo elevatum est cor eius et dixit: "Estne alter deus quam ego?" Pulsavit iterum fenestram eremitae et dixit: "Amore illius qui pependit in cruce, audi confessionem meam! Saltem, si nonvis fenestram aperire, clausa audias tamen, quousque finiero!" At ille: "Mihi bene placet." Tunc de tota vita sua est confessus, et praecipue, quomodo se contra Deum erexisset negans se credere alium deum esse quam se ipsum. quasi desperatus: in a sort of despair / pereat dies: may the day perish / eremita: hermit / forte: perhaps / saepius: quite often / cellae: cell / tecum: with you / impetu: force / maledicte: accursed one / diabolus: devil / specie: appearance / prae: because of / crines: hair(s) / barbae: beard / usque ad: even to / heu mihi: woe is me / heu ego: alas / recordatus est: he remembered / stratu: bed / pependit in cruce: hung on a cross / quousque finiero: until I have finished / est confessus: he confessed / praecipue: especially / erexisset: had raised / negans: denying
The present active participle is formed by adding -ns to the present stem, e.g., portans ("carrying"), docens ("teaching"), ponens ("placing"). With fourth-conjugation verbs and io-verbs of the third-conjugation, ie replaces the single vowel at the end of the stem, e.g., audiens ("hearing"), capiens ("taking"). The present active participle is declined as follows:
masc./fem. sing. neuter sing. masc./fem. pl. neuter pl.
ponens ponens ponentes ponentia
ponentis ponentis ponentium ponentium
ponenti ponenti ponentibus ponentibus
ponentem ponens ponentes ponentia
ponente (-i) ponente (-i) ponentibus ponentibus
The i-ending is used in the ablative singular when the participle is used simply as an adjective.

Return to Medieval Latin Tales - Title Page

Go to The Proud Emperor- Part 7