antea - (adv.) before
calliditas, calliditatis, f. - cleverness, skill, cunning
cingo, cingere, cinxi, cinctus - to surround, encircle
clam - secretly
cohaereo, cohaerere, cohaesi, cohaesus - to consist of; hold togather,
remain
demitto, demittere, demisi, demissus - to send down, let down, lower
dimitto, dimittere, dimisi, dimissus - to send away, dismiss
dolor, doloris, m. - suffering, sorrow
immo - on the contrary
iuro, iurare, iuravi, iuratus - to swear
lacrimosus, lacrimosa, lacrimosum - tearful
membrum, membri, n. - limb; part of the body
misereor, misereri, miseritus sum - to have pity
odium, odi, n. - hatred
opera, operae, f. - effort, work
os, ossis, n. - bone
pectus, pectoris, n. - breast; chest; heart, soul
persequor, persequi, persecutus sum - to follow relentlessly
porro - at a distance; formerly; then
privo, privare, privavi, privatus - to deprive, rob
proicio, proicere, proieci, proiectus - to throw out, throw down
prosum, prodesse, profui - to be useful, benefit
requiro, requirere, requisivi, requisitus - to search for; ask
sanus, sana, sanum - sound, healthy
suadeo, suadere, suasi, suasus - to recommend, advise
vix - scarcely
vultus, vultus, m. - countenance, look, face
|
Senex vero affirmabat regem vix posse
invenire quod quaereret, suadebat autem ut cadaver iterum per
eandem traheretur civitatem. Quod et factum est. Cumque ut prius
ventum esset ad domum eius, filius, internum animi dolorem non
ferens, filium parvulum in puteum qui pro foribus erat clam
proiecit, tuncque vultum unguibus carpens voce lacrimosa populum
quasi ad liberandum filium convocat. Accurit iterum mater cum
filiis, cingunt puteum, lacrimantur, aliique funibus ad
extrahendum puerulum in puteum se demittunt et alii eos iterum
sursum trahunt. Quid plura? Capitur iterum ille solus duciturque
ad regem et interim cadaver per alias civitates frustra tractum
ad regem vix ossibus et nervis cohaerens reducitur. Porro rex
videns hunc iterum captum quem antea dimiserat et nimium
admiratus: "Quid prosunt," ait, "tibi callidae
deceptiones? Dii summi te produnt, furta tua et scelera te
accusant. Redde ergo thesaurum et iuro tibi per meam magnique
Iovis potentiam nec te vita nec aliquo me privaturum membro, sed
sanum et integrum liberumque dimissurum." Tunc latro
calliditate sua utens, producta primo suspiria ab imo pectoris
trahit, dehinc talem emittit vocem: "O me, omnium
infelicissimum hominum, quem tanto dii odio persequuntur, ut nec
solum mihi diem sine doloribus et cruciatibus corporis et animi
transire permittant! Heri mihi dies infelix pollicem abstulit;
hic hodie infelicior filium unicum demersit in puteum, et ecce
de thesauro regis requiror." Tunc etiam lacrimis falsis,
immo verissimis perfusus, "Magnum," ait, "o rex,
beneficium solaciumque praestiteris misero, si me ab hac vita
quae omni tormento, omni morte mihi gravior videtur, subtraxeris."
Rex autem cum iuvenem crebris perfundi lacrimis mortemque loco
beneficii quaerere videret audiretque eum vere ipso die filium
perdidisse hesternoque die pollicem, miseratus hominem abire
sivit, centum ei argenti marcas pro solacio tribuens. Sic iterum
rex deceptus consiliarium suum adiit, aiens se frustra operam
insumpsisse. |
ventum esset: (passive, impersonal) they
had come / puteum: well, pit
/ parvulum: very small
/ foribus: door / unguibus: fingernails
/ carpens: tearing at
/ funibus: ropes / puerulum: little boy
/ sursum: up / quid: (interrogative adverb)
/ frustra: in vain /
nervis: tendons / nimium: exceedingly
/ callidae: clever /
dii: (alternate form of dei)
/ suspiria: sighs / imo: bottom
/ dehinc: and theme: (exclamatory
accusative) / cruciatibus: torments
/ demersit: plunged
/ perfusus: drenched
/ solacium: solace, comfort
/ praestiteris: you will show
/ subtraxeris: you will remove
/ crebris: abundant
/ perfundi: was drenched
/ hestero die: the day before
/ tribuens: giving /
marcas: marks (coins)
/ insumpsisse: had expended
|
|